Waarom vleermuizen in je tuin belangrijk zijn
Vleermuizen roepen bij veel mensen gemengde gevoelens op, maar in werkelijkheid zijn het onmisbare helpers in onze tuinen. Ze eten enorme hoeveelheden nachtvlinders, muggen en andere insecten, waardoor ze een natuurlijke vorm van plaagbestrijding vormen. Wie vleermuizen leert herkennen aan hun geluid en gedrag, ontdekt een compleet verborgen nachtleven boven de eigen tuin.
Vleermuizengeluid: wat hoor je echt?
De meeste vleermuizen gebruiken ultrasoon geluid om te navigeren en prooien te vinden. Deze hoge tonen liggen vaak boven de gehoorgrens van mensen. Toch kun je sommige soorten soms vaag horen als een zacht getik, gekras of een heel hoog piepend geluid, vooral op rustige avonden.
Een hulpmiddel om dit beter waar te nemen is een batdetector. Dit kleine apparaat zet ultrasoon geluid om naar hoorbare frequenties. Via een detector kun je het verschil horen tussen soorten die snelle reeksen tikjes uitzenden en soorten met meer trillerige of fluittonen. Zonder detector blijft het meestal beperkt tot subtiele geluiden, gecombineerd met wat je ziet in de lucht.
Typisch gedrag boven je tuin
Laag en snel: jacht boven het gazon
Veel tuinvleermuizen vliegen in snelle, korte bochten laag boven het gazon of langs heggen. Ze volgen vaak vaste routes waarbij ze telkens dezelfde baan afleggen. Dit gedrag wijst op actieve jacht: ze zoeken insecten die boven het gras of rondom struiken zwermen.
Zie je net na zonsondergang donkere schimmen die razendsnel zigzaggend vliegen en plots van richting veranderen, dan is de kans groot dat je naar vleermuizen kijkt in plaats van naar vogels. Vogels vertonen dit soort vlugge, hoekige vluchten in de schemer veel minder.
Rondjes vliegen bij water en vijvers
Heb je een vijver in je tuin, let dan eens goed op het wateroppervlak. Vleermuizen worden aangetrokken door insecten die zich boven het water verzamelen. Ze vliegen dan in herhaalde rondjes of ovaalvormige patronen, vaak slechts enkele tientallen centimeters boven het oppervlak. Soms lijken ze het water net aan te raken wanneer ze drinken tijdens de vlucht.
Langs gevels en dakranden
Vleermuizen gebruiken gebouwen als leidraad in het donker. Daardoor zie je ze geregeld langs gevels, dakranden en schuttingen vliegen. Ze scheren vaak dicht langs de muur, waar insecten door de warmere stenen en kunstlicht worden aangetrokken. Op deze plekken is hun silhouet meestal goed te zien tegen de nog lichte avondlucht.
Hoe maak je je tuin vleermuisvriendelijk
Om vleermuizen beter te kunnen observeren, is een geschikte tuinomgeving belangrijk. Vermijd fel wit kunstlicht en kies eerder voor warme, spaarzame verlichting zodat nachtdieren niet worden verjaagd. Struiken, hagen en een kleine vijver zorgen voor beschutting en voedselrijke jachtgebieden. Een vleermuiskast aan een rustige muur kan extra verblijfplaatsen bieden. Zo vergroot je de kans dat vleermuizen jouw tuin uitkiezen als vaste nachtelijke jachtplek.
