De das: een verborgen bewoner van het Nederlandse landschap
De das (Meles meles) is een intrigerend en mysterieus zoogdier dat in Nederland in het wild voorkomt. Ondanks zijn opvallende zwart-witte kop en zijn robuuste lichaamsbouw zie je hem zelden. Dit komt doordat dassen vooral 's nachts actief zijn en een teruggetrokken leven leiden. Toch zijn er in Nederland tal van plekken waar ze voorkomen. In dit artikel leer je hoe je een das kunt herkennen en waar je de grootste kans hebt om er een tegen te komen.
Uiterlijk en kenmerken van de das
De das is gemakkelijk te herkennen aan zijn zwart-witte gezicht: twee zwarte strepen lopen vanuit zijn neus over de ogen naar de oren. Zijn lichaam is stevig gebouwd, met korte poten en een dikke vacht die meestal grijsbruin van kleur is. Een volwassen das kan ongeveer 80 centimeter lang worden en een gewicht van 10 tot 15 kilo bereiken. In de herfst kan dat oplopen, omdat hij zich voorbereidt op zijn winterslaap.
Sporen van een das
Hoewel je dassen zelden direct ziet, laten ze wel sporen achter. Een van de duidelijkste tekenen zijn zogenaamde ‘wissels’: paadjes in het gras of door struikgewas die dassen gebruiken om van en naar hun burcht te gaan. Ook kun je uitwerpselen vinden in zogenaamde latrines—zelf gegraven kuiltjes waarin ze hun ontlasting achterlaten. Daarnaast zijn dassen bekend om hun uitgebreide burchten, met meerdere ingangen en kamers onder de grond.
Waar leven dassen in Nederland?
Dassen komen vooral voor in bosrijke gebieden met een afwisseling van open land, akkers en weilanden. Ze prefereren glooiende landschappen met dekzandruggen, waarin ze makkelijk hun burchten kunnen graven. De Veluwe, Zuid-Limburg, de Achterhoek en delen van Brabant behoren tot hun belangrijkste leefgebieden. Steeds vaker duiken dassen echter ook op in andere delen van het land, dankzij beschermingsmaatregelen en het herstel van hun habitats.
Bescherming en bedreigingen
Door de toename van verkeer, versnippering van leefgebieden en illegale bestrijding is de das lang verdwenen geweest uit grote delen van Nederland. Sinds de jaren '80 is de das in Nederland beschermd. Dankzij ecoducten, het aanleggen van veilige tunnels onder wegen en het voorlichten van boeren en lokale gemeenschappen, groeit hun aantal weer gestaag. Toch blijven ze kwetsbaar. Verkeersslachtoffers blijven een groot probleem, evenals de verstoring van hun burchten.
Hoe kun je zelf een das waarnemen?
Wil je zelf een das zien? Dan is geduld essentieel. Ga bij schemering of zonsopgang naar een gebied waar dassen bekend zijn. Ga stil zitten aan de rand van een open plek dichtbij een vermoedelijke burcht en gebruik verrekijkers of een wildcamera. Zorg dat je geen geluid maakt en draag geurloze kleding. Respecteer altijd de rust van het dier en blijf op afstand.
