Waarom wilde bijen bescherming nodig hebben
Wilde bijen spelen een cruciale rol in de bestuiving van planten en bloemen, zowel in de natuur als in de landbouw. Toch neemt hun aantal al jaren drastisch af door verschillende bedreigingen zoals intensieve landbouw, pesticidengebruik, verstedelijking en klimaatverandering. In 2025 staan meerdere soorten wilde bijen als bedreigd geregistreerd op de rode lijst van Nederland. Gelukkig kun je ook als particulier een belangrijke bijdrage leveren aan het behoud van deze nuttige insecten, gewoon in je eigen tuin.
De juiste bloemen planten
Waarom diversiteit belangrijk is
Wilde bijen zijn voor hun voedsel afhankelijk van nectar en stuifmeel van bloemen. Elke soort heeft vaak een voorkeur voor bepaalde planten. Door een grote verscheidenheid aan bloemen te planten die op verschillende momenten in het jaar bloeien, vergroot je de kans dat jouw tuin een voedselbron wordt voor meerdere bijensoorten.
Welke bloemen kies je?
Inheemse bloemen zijn het meest geschikt voor de lokale bijenpopulatie. Denk aan tijm, wilde marjolein, korenbloemen en klaprozen. Ook fruitbomen zoals appel en kers zijn aantrekkelijk voor bijen in het voorjaar. Vermijd het gebruik van dubbelbloemige planten; deze bevatten vaak weinig tot geen nectar of stuifmeel.
Een schuilplek creëren
Nestgelegenheid voor solitaire bijen
De meeste wilde bijen zijn solitaire soorten die niet in kolonies leven, zoals de honingbij. Veel van deze soorten nestelen in de grond of in holle stengels. Laat daarom wat kale grondplekken in je tuin ongemoeid en overweeg het plaatsen van een insectenhotel waarin bijen kunnen nestelen.
Onderhoud en plaatsing van een insectenhotel
Een goed insectenhotel plaats je op een zonnige, droge plek die uit de wind ligt. Zorg dat het hotel minstens één meter boven de grond hangt. Vervang het elk jaar of maak het schoon om schimmels en parasieten te voorkomen. Gebruik enkel natuurlijke materialen zoals bamboe, riet en ongeverfd hout.
Vermijd pesticidengebruik
Veel bestrijdingsmiddelen die in tuinen worden gebruikt, zijn schadelijk voor insecten. Zelfs middelen die als 'biologisch' worden gepresenteerd, kunnen schadelijk zijn voor bijen. Kies daarom liever voor natuurlijke oplossingen tegen plagen, zoals het aantrekken van vogels of het gebruik van netten over gewassen. Door een ecologisch evenwicht in je tuin te bevorderen, wordt de behoefte aan bestrijdingsmiddelen bovendien kleiner.
Maak het verschil in je eigen omgeving
Ook al lijkt de bijdrage van één tuinier misschien klein, samen kunnen we een groot verschil maken. Door je tuin bijvriendelijk in te richten, help je wilde bijen overleven in een steeds moeilijker wordende wereld. En als bonus geniet je van een kleurrijke, levende tuin die bruist van het leven.
