Wat is de eikenprocessierups?
De eikenprocessierups is een rupsensoort die zich voedt met de bladeren van eikenbomen. Deze rupsen komen vooral voor in de lente en de vroege zomer. Ze danken hun naam aan het feit dat ze zich in processieachtige rijen over de boomstammen verplaatsen. De soort is in Nederland steeds aanwezigheid zichtbaarder geworden door het opwarmende klimaat.
Waarom is de eikenprocessierups schadelijk voor mensen?
De eikenprocessierups vormt een directe bedreiging voor de gezondheid van mensen. De rupsen bezitten brandharen die bij aanraking ernstige irritaties kunnen veroorzaken. Deze haren zijn microscopisch klein en voeren een eiwit mee dat zorgt voor allergische reacties. Mensen kunnen last krijgen van jeuk, huiduitslag, ademhalingsproblemen of zelfs koortsachtige symptomen. Vooral kinderen en mensen met een gevoelige huid lopen meer risico op klachten.
Oog en luchtwegklachten
Wanneer de brandharen in contact komen met ogen of worden ingeademd, kunnen zij ernstige ongemakken veroorzaken. Veel voorkomende klachten zijn tranende ogen, rode huiduitslag en benauwdheid. Het inademen van de brandharen kan een astmatische reactie uitlokken, vooral bij mensen met luchtwegproblemen.
De impact op de natuur
De eikenprocessierups is niet alleen een probleem voor mensen, maar ook voor de natuur. Omdat ze zich voeden met eikenbladeren, kunnen ze ernstige schade aanrichten aan bomen. Bij zware plagen verliezen eiken veel bladeren, wat hen gevoeliger maakt voor andere ziekten en plagen, en hun groei kan belemmeren. Dit verstoort het ecosysteem waarin de boom een rol speelt.
Sterfte van jonge bomen
Wanneer jonge eiken herhaaldelijk kaalgevreten worden door de rupsen, kunnen zij afsterven. Vooral in stedelijke omgevingen waar groene ruimte beperkt is, vormt dit een probleem. Dit kan leiden tot afname van de biodiversiteit in de stad, waar eiken een schuilplaats vormen voor andere diersoorten zoals vogels, kevers en vleermuizen.
Wat kun je doen tegen de eikenprocessierups?
Het is belangrijk voorzichtig te zijn in gebieden waar de rups voorkomt, vooral in de maanden mei tot en met juli. Gemeenten zetten in op preventieve maatregelen zoals het wegzuigen van nesten of het inzetten van natuurlijke vijanden zoals koolmezen. Als particulier kun je bijdragen door meldingen te doen bij overlastmeldpunten of door nestkastjes op te hangen die natuurlijke vijanden aantrekken.
Opsporen en vermijden
Signaleer de aanwezigheid van de rups door op de boomstammen te letten: vaak zijn er witte spinsels zichtbaar. Vermijd het aanraken van deze nesten of van de rupsen zelf. Draag bedekkende kleding wanneer je door gebied met veel eiken loopt, en was bij thuiskomst je huid en kleding grondig om irritatie te voorkomen.
