Het mysterieuze nachtelijke geluid
Wie wel eens ’s nachts door een bos wandelt of dicht bij een natuurgebied woont, heeft het vast al eens gehoord: een scherp, ijzingwekkend geluid dat door merg en been gaat. Veel mensen vragen zich dan af welk dier dit veroorzaakt en vooral: waarom? Het antwoord is meestal dat het een vos is. Maar waarom krijsen vossen eigenlijk ’s nachts?
Wat betekent het gekrijs van een vos?
Het geluid dat een vos maakt, is een manier van communiceren. Net als veel andere dieren gebruiken vossen geluid om elkaar iets duidelijk te maken. Ze kunnen janken, blaffen, keffen en dus ook krijsen. Het scherpe gekrijs dat ’s nachts te horen is, is meestal afkomstig van een vrouwtjesvos of ‘moervos’.
Dit geluid heeft vooral te maken met voortplanting. Tijdens het paarseizoen, dat tussen december en januari valt, gebruiken vrouwtjes dit geschreeuw om mannetjes aan te trekken. Het is een soort lokroep, waarmee ze hun bereidheid tot paren aangeven. Ook mannetjes kunnen krijsen, vooral in interactie met andere rivaliserende mannetjes of als antwoord op het vrouwtje.
Waarom juist ’s nachts?
Vossen zijn van nature schemer- en nachtdieren. Ze gaan vooral in de vroege ochtend en in de avonduren op pad. Tijdens de nacht hebben ze hun geluiden ook minder te verdelen met andere dieren, waardoor het effectiever is om te communiceren. De nacht biedt ook een zekere anonimiteit; het is veiliger om kreten te uiten zonder meteen opgemerkt te worden door roofdieren of mensen.
Hoe herken je het geluid van een vos?
Er bestaat vaak verwarring over welk dier nu eigenlijk het schreeuwende geluid produceert. Het krijs van een vos wordt omschreven als een hoog, snijdend geluid dat lijkt op een schreeuw van een baby of een vrouw in nood. Dat maakt het extra verontrustend voor mensen die het voor het eerst horen.
Het is een kort, scherp geluid dat meestal herhaald wordt. De krijsen worden vaak afgewisseld met andere geluiden zoals blaffen of een soort hinnikend gelach. Dit alles maakt de geluiden van een vos vrij uniek en herkenbaar, eenmaal je weet wat het is.
Andere redenen waarom vossen krijsen
Hoewel het paringsseizoen de belangrijkste aanleiding is, kunnen vossen ook krijsen uit angst, woede of territoriale drift. Als een vos zich bedreigd voelt, kan hij een cri de détresse uiten om anderen te waarschuwen of indringers af te schrikken. Het kan ook een signaal zijn naar jonge vossen of rivalen in de buurt.
Wat kun je doen als je het hoort?
Als je het geluid hoort en denkt dat er iets mis is, kan het heel onrustwekkend zijn. Toch is er meestal geen reden tot paniek. Het gaat gewoon om een natuurlijke vorm van communicatie. Probeer niet te reageren op het geluid, laat de natuur zijn gang gaan. Voor natuurliefhebbers is het eerder een fascinerend fenomeen om vanop afstand te observeren.
Als het geluid echter herhaaldelijk en zeer dicht bij je woonomgeving voorkomt, kan het zinvol zijn om je tuin of omgeving minder aantrekkelijk te maken voor vossen, bijvoorbeeld door geen voedselresten achter te laten of afval goed af te sluiten.
