Plots minder mieren in de tuin: wat is er aan de hand?
Het komt vaker voor dan je denkt: de ene week wemelt het van de mieren in je tuin en de volgende week lijkt het alsof ze collectief zijn verdwenen. Voor veel mensen roept zo’n plotselinge mierenafname vragen op. Mieren spelen een belangrijke rol in het ecosysteem, dus hun afwezigheid kan meer betekenen dan enkel een rustiger terras. In dit artikel gaan we dieper in op mogelijke oorzaken van dit fenomeen.
Natuurlijke schommelingen in mierenpopulaties
Net zoals andere diersoorten kennen ook mieren seizoensgebonden schommelingen in hun aantallen. In het voorjaar kun je een toename van mierenactiviteit zien, terwijl in de zomer of herfst de zichtbaarheid soms ineens sterk afneemt. Dit wil niet onmiddellijk zeggen dat de kolonie verdwenen is, maar wel dat ze hun boven-, of ondergrondse gedrag aanpassen aan het klimaat, beschutting en voedselbeschikbaarheid.
Veranderingen in het weer
Mieren zijn sterk afhankelijk van temperatuur en vochtigheid. Bij langdurige regen of juist extreme droogte trekken ze zich massaal terug in hun nest, soms dieper de grond in. Hierdoor lijken de mieren ineens weg. Een periode met extreem weer kan dus de indruk wekken dat alle mieren verdwenen zijn, terwijl ze gewoon tijdelijk minder actief zijn aan het oppervlak.
Voedselbronnen verlegd of uitgeput
Wanneer mierenplagen optreden nabij menselijk voedsel, reageren veel mensen met het verwijderen van kruimels, opruimen van afval of gebruiken van mierenlokdozen. Hierdoor verdwijnt de voornaamste voedselbron, wat mieren ertoe aanzet een andere locatie of voedselbron op te zoeken. Dit gedrag zorgt ervoor dat mieren plots elders opduiken, alsof ze verdwenen zijn.
Natuurlijke vijanden en ziekte
Mieren kunnen ook ten prooi vallen aan natuurlijke vijanden zoals vogels, padden, spinnen en zelfs andere mierensoorten. In bepaalde gevallen kunnen schimmels, bacteriën of virussen een hele kolonie aantasten. De ziekte Ophiocordyceps unilateralis, een schimmel die het gedrag van mieren manipuleert, komt weliswaar vooral in tropische gebieden voor, maar er bestaan ook Europese soorten die mierenpopulaties kunnen beïnvloeden.
Menselijke factoren: pesticiden en verstoring
Verder spelen menselijke activiteiten een grote rol. Gebruik van pesticiden in de tuin kan, zelfs zonder dat je het rechtstreeks op mieren gebruikt, een flinke impact hebben. Ook het heraanleggen van een terras, verplaatsen van tuinaarde of het veranderen van plantenstructuren kan nesten verstoren en mierenkolonies dwingen hun plaats te verlaten of tijdelijk stil te vallen.
Zijn verdwenen mieren reden tot bezorgdheid?
Hoewel een plotselinge afname van mierenactiviteit opvalt, is het meestal geen reden tot paniek. Veel van de bovenstaande factoren zorgen voor tijdelijke verplaatsing of vermindering in zichtbaarheid, niet per se voor uitsterving van een kolonie. Blijf de omgeving observeren en vermijd het gebruik van agressieve chemicaliën om een gezond microklimaat in je tuin te behouden dat plaats biedt aan insecten, inclusief mieren.
